Home Vlag Nederlands e-mail

De totale zonsverduistering op 11 augustus 1999 in Noyon, Noord-Frankrijk


door Eddy de Kruijff

De heenreis Het wachten op de eclips Het schouwspel in Noyon
De terugreis Toekomstige totale zonsverduisteringen

De voorbereiding

Aanvankelijk zou Metz de eindbestemming worden maar na het volgen van de weersberichten was de kans op weinig bewolking daar erg klein. Vanaf zee, het noordwesten, zouden er stevige opklaringen het binnenland intrekken. Eén dag voor vertrek besloot ik meer richting zee te gaan, Noyon om precies te zijn. Dit dorpje licht ca. 85km ten noord-noordoosten van Parijs.

Achteraf gezien had ik liever naar de franse kust gegaan, ook al ligt dat 139km verder van huis.

Kaartje Noord-Frankrijk
Noyon - Ede: 430km, Fécamp - Ede: 569km.

Volgens de berichten zou het ongelofelijk druk worden in de totaliteitszône, men spraak van de grootste verkeerschaos ooit. Om het eventuele gestrand raken uit te kunnen zingen hadden we voldoende eten en drinken mee waaronder enkele liters water, wat ingeblikte maaltijden en wat primitief kookgerei.

 

De heenreis

De dag voor de eclips waren er geen verkeersproblemen op de routes, dit tegen de verwachtingen in. Mijn vrouw, twee kinderen en ik, vertrokken op woensdagochtend 01:15 met de auto. Onderweg in Nederland was het vrijwel uitgestorven, op een enkele auto na met, net als wij, slapende mensen achterin. In België was het ietsje drukker en in Frankrijk, zo rond 04:00, was het matig druk op de snelweg. Eénmaal van de snelweg waren de B-wegen vrijwel leeg. Hier en daar stond langs de weg een Nederlander geparkeerd.

In Noyon aangekomen, 07:30, was het al aardig druk. Het dorp bood weinig uitzicht dus besloten we enkele kilometers terug te gaan om uitzicht te zoeken. Een halfuurtje later hadden we een schitterend plekje nabij een gehucht met goed zicht op het westen. Het meegebrachte kompas kwam goed van pas, ik zat met mijn schatting zo'n 90 graden fout... (mijn west was dus eerst zuid)

 

Het wachten op de eclips

Daar stonden we dan, 8 uur in de ochtend, zwaar bewolkt en zo'n graadje of 16 met een vies kil windje. De meegenomen zonnebrandolie, korte broek en ander zomerspul konden blijven liggen waar ze lagen. Vrouw en dochter (14) hadden weinig problemen om zich te vermaken en lagen vredig te knarren. Zoontje lief van 4 vond het echter tijd voor actie zodat er voor mij niks anders opzat om er op uit te trekken. Na het nabij gelegen gehucht bekeken te hebben was het een uurtje later geworden. Inmiddels waren er meer mensen gaan staan waar wij stonden, waaronder een busje melige belgen die we kort ervoor ook al in het centrum van Noyon waren tegengekomen. Het is een bizarre ervaring om in den vreemde in alle vroegte in een afgelegen gebied te verkeren en toch overal waar het oog reikt groepjes auto's te zien staan en voor een groot deel nog landgenoten ook. Het gedeelde leed maakte het verpozen wel een stuk aangenamer, er viel zelfs nog zat te lachen.

 

Het schouwspel in Noyon

Eclipse in Noyon
Eclipse in Noyon


Het eclipsbrilletje

Tijdens de aanloop prikte af en toe een flauw zonnetje door de wolken waarbij het peuzelwerk van de maan goed te zien was. De eclipsbrilletjes waren hierbij zo goed als overbodig; de zon was zelden fel genoeg om ook maar iets te kunnen zien.

In de tijd rond de totaalverduistering was er totaal niets van de zon te zien, zie de animatie hiernaast.

Daar de kans op een glimp van de corona nihil was besloot ik me te concentreren op de komst en het vertrek van de maanschaduw. Ik had gelezen dat deze als een zwarte muur op je af zou komen... Vóór de totaalverduistering heb ik deze niet waargenomen, het werd steeds sneller donkerder, ook aan de horizon waar de schaduw vandaan kwam. Tijdens de totaalverduistering was er ver aan de horizon een soort van mysterieus ochtendgloren zichtbaar.

Tegen het eind van de totaalverduistering begon het "ochtendgloren" zichtbaar te versnellen tot het met een noodgang over ons scheerde, hierbij was de schaduwrand goed te zien. De snelheid waarmee dit plaatsvond is enigzins te vergelijken met het kijken naar een zeer laag overvliegend groot motorvliegtuig.

Hoewel ik stikjaloers ben op degene die 188km verderop in Etretat aan de kust een praktisch onbewolkte eclipse hebben kunnen volgen, ben ik toch blij dat ik er iets van gezien heb dat maar weinigen gezien hebben en nog zullen zien; voor een bewolkte zonsverduistering moet je toch echt in Noord-Europa zijn!

Als de financiëen het toelaten zal ik de volgende eclips op 21 juni 2001 in het zuiden van Afrika zeker bijwonen.


Circa tien minuten na de totale verduistering kwam de zon weer door de wolken heen...

 

De terugreis

In Noyon waren er enkele Nederlandse zenders te ontvangen via de middengolf, de hierop te volgen nieuwsuitzendingen melden weinig over een verkeerschaos. De heenweg verliep ook voorspoedig dus had ik het plan opgevat om maar direct uit de totaliteitszône te vertrekken om verderop wat vertier te zoeken.

De eerste 20 km gingen gladjes, veel mensen volgden nog steeds de afloop van de eclips. Na het eerste dorpje gepasseerd te zijn belandden we echter in een eindeloze file. Een uurtje filerijden later kwamen we aan in het stadje St.Quentin waar we wel pauseerden maar waar we vanwege de chaos toch niet de moed hadden om hier een middagje de toerist uit te hangen. Na de pauze dus weer terug in de file welke tot aan de Belgische grens doorliep.

In België was het in eerste instantie erg druk maar een snelheid van 80 km per uur was wel haalbaar. Dit feest duurde echter tot aan Brussel, waar weer een monsterfile stond. (20 km?) Via het filenieuws van Studio Brussel vernamen we dat er nabij Antwerpen twee files stonden, één bij de Craeybecktunnel en één op de rondweg. Na een stukje rustig doorrijden tussen Brussel en Antwerpen konden we ook deze files van dichtbij bekijken, ze waren inmiddels aan elkaar gegroeid, dus weer een file minder...

Zo'n 30 km (?) file later kwam het verkeer weer op gang, het was inmiddels 21:45, dus ruim tijd voor het diner. Nog net voor de Nederlandse grens doken we een AC restaurant binnen, dit was gunstig omdat ik m'n BEF-jes nog ongebruikt in de knip had steken. Om problemen zoveel mogelijk te voorkomen had ik namelijk al enkele dagen eerder wat BEF-jes en Franse Francs ingeslagen. In Frankrijk kwam dit al goed van pas, mijn PIN-pas (Europas met Cirrus en Maestro) bleek niet welkom bij het tankstation.. Even over tienen deden we onze bestelling in het "pak het zelf" AC restaurant. Deze bleek normaal om tien uur te sluiten maar gezien de drukte gingen ze nog even door hoewel de keuze al redelijk beperkt was door het opraken van het één en ander... Het bedienend personeel leek er beroerder uit te zien dan ik met m'n reeds 36 uur wakkere gezicht, dus het zal hier wel stervensdruk geweest zijn...

Net over de Nederlandse grens stond nog een stevige file voor het tankstation aldaar, deze mensen hadden zeker geen BEF-jes ingeslagen... Het was behoorlijk druk in Nederland maar de 120 km per uur kon meestal wel volgehouden worden. Het laatste uurtje werd een zware, de pap was op en het lichaam schreeuwde om slaap. Dus de radio wat harder gezet en planken met de gasoline. Mijn Toyota Corolla uit '86 begint bij 130 km per uur al aardig te steigeren over het wegdek zodat de adrenaline me er aardig doorheen sleepte. Om 01:30 waren we weer thuis. Inmiddels is me een reisverhaal ter ore gekomen van iemand die pas om 07:30 thuis was dus kan ik niks anders zeggen dan dat ik tevreden ben over de terugweg hoewel dit de meest slopende rit uit mijn geschiedenis is.

 

Toekomstige totale zonsverduisteringen

Een totale zonsverduistering is iets wat je eigenlijk minstens een keer moet hebben meegemaakt, het is net zo fascinerend als een tornado of aardbeving alleen wel een stuk veiliger. Ik zal in ieder geval m'n best doen om het weer eens te beleven, het is me zeker een lange vliegreis waard.

Iemand zei eens:
"Een totale zonsverduistering is net als sex; na afloop kom je niet verder dan een diep aaaaaah!".

Het kaartje hieronder is afkomstig van Fred Espenak, de expert op het gebied van zonsverduisteringen.

http://sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/eclipse.html

Kaart met toekomstige eclipsen